Οι οργανωτικές θεωρίες μελετούν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ενεργούν μέσα στους οργανισμούς, τις αρχές που καθοδηγούν την επιτυχημένη διαχείριση των επιχειρήσεων και τον τρόπο αλληλεπίδρασης των οργανισμών μεταξύ τους. Περιλαμβάνουν πολλές απόψεις που επικεντρώνονται σε διάφορους τομείς όπως η επικοινωνία, η οικονομία, οι κοινωνικές και επιχειρηματικές αλληλεπιδράσεις, η ατομική και βιομηχανική ψυχολογία, η διοίκηση και η ηγεσία. Τα σύγχρονα μοντέλα οργανωτικής θεωρίας επικεντρώνονται σε έναν ή περισσότερους από αυτούς τους κλάδους.
Οικολογία του πληθυσμού
Το μοντέλο οργανωτικής θεωρίας της οικολογίας του πληθυσμού επικεντρώνεται στις επιπτώσεις των δυναμικών αλλαγών του φαινομένου που σχετίζονται με τη γέννηση και τους θανάτους των οργανώσεων και των οργανωτικών μορφών. Η μελέτη της οικολογικής συμπεριφοράς του πληθυσμού γίνεται σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι περισσότερες οργανώσεις έχουν στατικές δομές που εμποδίζουν την προσαρμογή στις αλλαγές. Οι οργανώσεις με άκαμπτα μοντέλα οργανισμών έχουν τότε περισσότερες πιθανότητες να καταρρεύσουν και να παύσουν να υπάρχουν, ενώ θα δημιουργηθούν και θα αγωνιστούν περισσότερες νέες ευέλικτες επιχειρήσεις, καλύτερα προσαρμοσμένες στις αλλαγές. Στην πληθυσμιακή οικολογία, η επιτυχία εξαρτάται στη συνέχεια από μια εγγενή ικανότητα προσαρμογής σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Εξάρτηση πόρων
Το μοντέλο εξάρτησης πόρων εξετάζει την επίδραση της εξουσίας στη σχέση των πόρων ανταλλαγής. Στη θεωρία εξάρτησης πόρων, η οργανωτική επιτυχία συμβαίνει όταν μια επιχείρηση μεγιστοποιεί τη δύναμή της και τις επιρροές της στην απόκτηση των πόρων που απαιτούνται για την επιβίωση των επιχειρήσεων. Σε αυτό το μοντέλο θεωρίας, οι οργανώσεις που δεν διαθέτουν πόρους θα προσπαθήσουν να γίνουν σύμμαχοι άλλων οργανώσεων που έχουν περισσότερους πόρους. Η σχέση εξάρτησης σημαίνει ότι οι οργανώσεις καθίστανται αξιόπιστες όσον αφορά την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση στους απαραίτητους πόρους και ότι η εξουσία δίνεται στην οργάνωση που διαθέτει το μεγαλύτερο μέρος των πόρων. Η θεωρία του οργανωτικού μοντέλου για την εξάρτηση πόρων αρχικά συζήτησε τη σχέση μεταξύ των οργανώσεων, αλλά ισχύει και για τις σχέσεις μεταξύ ομάδων μιας ίδιας οργάνωσης.
Επιθετικότητα
Η οργανωτική θεωρία έκτακτης ανάγκης είναι στην πραγματικότητα μια συγχώνευση θεωριών συμπεριφοράς που υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος οργάνωσης ή καθοδήγησης ενός οργανισμού, αλλά ότι άλλοι εσωτερικοί και εξωτερικοί περιορισμοί βοηθούν να προσδιοριστεί ποιοι τύποι οργάνωσης και ηγεσίας είναι καλύτεροι για την επιχείρηση.Τα τέσσερα βασικά στοιχεία της θεωρίας έκτακτης ανάγκης είναι ότι δεν υπάρχει καθολικός τρόπος διαχείρισης, ο σχεδιασμός ενός οργανισμού πρέπει να ταιριάζει με το περιβάλλον του, η αποτελεσματική οργάνωση εξαρτάται επίσης από την προσαρμογή του στα υποσυστήματα του και οι οργανωτικές ανάγκες ικανοποιούνται καλύτερα όταν ικανοποιούνται όλα τα προηγούμενα τρία στοιχεία για την επίτευξη των κύριων στόχων των ομάδων εργασίας της.
Κόστος μεταφοράς
Τα οργανωτικά συστήματα του κόστους συναλλαγών λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικο-ψυχολογικές διαστάσεις που δεν εξετάζονται στην κοστολόγηση της παραγωγής αγαθών ή υπηρεσιών. Το κόστος των συναλλαγών είναι δύσκολο να μετρηθεί και να βασιστεί σε ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά η κατανόηση του αντίκτυπου της ανθρώπινης ψυχολογίας σε σχέση με τις δραστηριότητές της είναι ζωτικής σημασίας για να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα των οικονομικών του οργανισμού.
Θεσμικό μοντέλο
Τέλος, το μοντέλο θεσμικής οργανωτικής θεωρίας μελετά τις δομές και τις διαδικασίες των θεσμών σε σχέση με τις λειτουργίες της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Σύμφωνα με το μοντέλο, οι θεσμικές οργανώσεις πρέπει να καινοτομούν στις δομές τους, να διαθέτουν μια συμμετοχική δομή που ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κοινού και του ιδιωτικού τομέα, να διαθέτουν ισχυρές διακρατικές ικανότητες συντονισμού και να δημιουργούν μηχανισμούς επίλυσης διαφορών. Παραδείγματα οργανώσεων που ακολουθούν το θεσμικό μοντέλο περιλαμβάνουν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον.
