Η δημοσιονομική πολιτική ορίζεται ως κρατικές δαπάνες και φορολογία και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική σταθεροποίηση. Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, όπως οι αυξημένες δαπάνες και οι φορολογικές περικοπές, μπορούν να τονώσουν μια κακοποιημένη οικονομία και να την επιστρέψουν σε μια τροχιά ανάπτυξης. Αντίθετα, η αντιστασιακή δημοσιονομική πολιτική μπορεί να ελέγξει τον πληθωριστικό κίνδυνο σε μια υπερθέρμανση της οικονομίας. Δεδομένου ότι η δημοσιονομική πολιτική έχει άμεσες και μετρήσιμες επιπτώσεις στην απασχόληση και το εισόδημα των καταναλωτών, περιβάλλει τόσο την οικονομική όσο και την πολιτική ατζέντα.
Εργαλεία δημοσιονομικής πολιτικής
Η δημοσιονομική πολιτική χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: τις δημόσιες δαπάνες και τη φορολογία. Ως κυνηγός, η κυβέρνηση έχει τη δύναμη να δημιουργεί και να καταβάλλει αμοιβές σε θέσεις εργασίας του δημόσιου τομέα, να επενδύει σε δημόσια έργα όπως αυτοκινητόδρομους και να παρέχει πληρωμές μεταφοράς στους πολίτες, όπως παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Ως φορολογούμενος, η κυβέρνηση έχει την εξουσία να επιβάλλει φόρους σε ιδιώτες και εταιρείες, αυξάνοντας ή μειώνοντας ουσιαστικά το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Επέκταση της δημοσιονομικής πολιτικής
Η δημοσιονομική πολιτική λέγεται ότι είναι χαλαρή ή επεκτατική όταν οι κρατικές δαπάνες υπερβαίνουν τα έσοδα. Στις περιπτώσεις αυτές, ο δημοσιονομικός προϋπολογισμός είναι ελλειμματικός. Ενώ το απόλυτο έλλειμμα είναι σημαντικό, αυτό που συχνά είναι πιο σημαντικό είναι η μεταβολή του ελλείμματος (ή του πλεονάσματος). Οι κυβερνητικές ενέργειες για τη μείωση των φόρων, την αύξηση των πληρωμών μεταφοράς ή και τα δύο έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και την προώθηση των καταναλωτικών δαπανών.
Αντισταθμιστική δημοσιονομική πολιτική
Η δημοσιονομική πολιτική λέγεται ότι είναι αυστηρή ή περιοριστική όταν τα δημόσια έσοδα υπερβαίνουν τις δαπάνες. Στις περιπτώσεις αυτές, ο δημοσιονομικός προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός. Ενώ το απόλυτο πλεόνασμα είναι σημαντικό, αυτό που είναι συχνά πιο σημαντικό είναι η μεταβολή του πλεονάσματος (ή του ελλείμματος). Η κυβερνητική δράση για την αύξηση των φόρων, τη μείωση των πληρωμών μεταφοράς ή και τα δύο, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και την καταστολή των καταναλωτικών δαπανών.
Επιπτώσεις στα επιτόκια και στην συναλλαγματική ισοτιμία
Η δημοσιονομική πολιτική έχει μακροοικονομικές επιπτώσεις πέρα από τις καταναλωτικές δαπάνες. Συγκεκριμένα, επηρεάζει το επιτόκιο και τη συναλλαγματική ισοτιμία. Όταν η κυβέρνηση έχει έλλειμμα, πρέπει να δανειστεί από τους επενδυτές με την έκδοση κρατικών ομολόγων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του επιτοκίου καθώς η κυβέρνηση ανταγωνίζεται άλλους δανειολήπτες, όπως οι εταιρείες, για την εξοικονόμηση των καταναλωτών. Ένα υψηλότερο επιτόκιο έχει ως αποτέλεσμα την προσέλκυση περισσότερων ξένων κεφαλαίων, με αποτέλεσμα την ανατίμηση του δολαρίου.
Περιορισμοί της δημοσιονομικής πολιτικής
Μακροπρόθεσμα, οι επιδράσεις της δημοσιονομικής πολιτικής περιορίζονται καθώς οι μεταβολές της συνολικής ζήτησης εμφανίζονται στο επίπεδο των τιμών, όχι στην παραγωγή. Σε μεγάλες χρονικές περιόδους, η παραγωγή μιας οικονομίας καθορίζεται από την προσφορά, όχι τη ζήτηση, παραγόντων παραγωγής: κεφαλαίου, εργασίας και τεχνολογίας. Η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να ασκήσει προσωρινή επιρροή στον ρυθμό παραγωγής μιας οικονομίας, αλλά οι προσπάθειες χειραγώγησης αυτού του φυσικού ρυθμού παραγωγής μακροπρόθεσμα είναι πιθανό να είναι όλο και λιγότερο αποτελεσματικές.
