Μια τελεολογική προσέγγιση της ηθικής βασίζεται στην έννοια της αναζήτησης ενός «τελο» στην ηθική λήψη αποφάσεων. Το Telos είναι μια ελληνική λέξη που σημαίνει "τέλος" ή "στόχος". Έτσι, η τελεολογική ηθική ασχολείται με το πώς οι επιλογές θα επηρεάσουν ένα συγκεκριμένο επιθυμητό ηθικό αποτέλεσμα. Γενικά, μπορούμε να μιλήσουμε για δύο βασικές τελεολογικές ηθικές φιλοσοφίες: τον χρηστικό / επανοσιαστικό χαρακτήρα και την ηθική της αρετής που υποστηρίζουν οι αρχαίοι και μεσαιωνικοί ηθικοί φιλόσοφοι.
Βοηθητισμός / Συνέπεια
Στην περίπτωση του χρησιμότητας / συνεπιταλισμού, ο στόχος γενικά σχεδιάζεται από την άποψη του "μεγαλύτερου καλού για τον μεγαλύτερο αριθμό". Οι αποφάσεις βασίζονται στο πόση τελική "καλή" ή "ευτυχία" θα παράγουν για τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Το σύστημα αυτό μπορεί να δικαιολογήσει ενέργειες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ηθικά λανθασμένες, εφόσον οι ενέργειες αυτές επιφέρουν συνολικά καλύτερα αποτελέσματα. Ένα παράδειγμα αυτού θα ήταν να βασανίσουμε κάποιον για να βρούμε τη θέση μιας χρονοβόρας βόμβας. Ενώ τα βασανιστήρια για δικό τους καλό θα ήταν λάθος, επειδή γίνονται για το μεγαλύτερο καλό και για να σώσουν ζωές, μπορεί να γίνει κατανοητό ότι είναι το ηθικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε.
Ηθική Δεοντολογία
Λαμβάνοντας υπόψη την ηθική αρετής, βλέπουμε ότι το τελικό σημείο που επιδιώκεται δεν είναι απαραιτήτως το ίδιο όπως στο χρηστικό / τον επανομενισμό. Ενώ η δεοντολογία της αρετής επιδιώκει πράγματι να μεγιστοποιήσει την «ευτυχία», βλέπει αυτή την ευτυχία με πολύ πιο προσωπικό τρόπο και ως θεμελιωδώς συνδεδεμένη με την καλλιέργεια και την άσκηση βασικών αρετών. Ανιχνεύοντας την προέλευσή του στον Αριστοτέλη, αυτή η ηθική θεωρία υποστηρίζει ότι ο στόχος είναι η ανάπτυξη του ανθρώπινου νου, του πνεύματος και του σώματος στο μέγιστο δυνατό δυναμικό. Αυτό γίνεται με την άσκηση αρετών όπως η σύνεση, η δικαιοσύνη, η στάση και η εξαθλίωση.
Καθημερινές εφαρμογές
Καθώς ασκείτε αυτές τις αρετές στη ζωή σας, γίνονται εσωτερικοποιημένες μέσα στην καθημερινή σας λήψη αποφάσεων μέχρις ότου τα περισσότερα από αυτά που κάνετε κλίνουν προς αυτό που ο Αριστοτέλης αποκαλούσε το "χρυσό μέσο", το γλυκό σημείο της ανθρώπινης ύπαρξης όπου όλα είναι τέλεια ισορροπημένα με τέτοιο τρόπο για να επιτρέψει σε ένα άτομο να ευδοκιμήσει. Μπορούμε να το αντικρούσουμε αυτό με τον ωφελιμισμό / επανομενισμό με έναν σημαντικό τρόπο: Ενώ ο πρώην υποστηρίζει ουσιαστικά ότι οι άξονες δικαιολογούν τα μέσα, ο τελευταίος επισημαίνει ότι τα μέσα είναι αυτά που σας επιτρέπουν να φτάσετε στο κατάλληλο τέλος στην πρώτη θέση. Δεν κάνει καλό καλό ηθικό να σώσει τη ζωή σας αν αυτή η ζωή στερείται αρετής και έτσι δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στις ανώτερες βαθμίδες του ανθρώπινου δυναμικού σας. Από την άλλη πλευρά, ο χρηστικότητα / συνέπεια θα μπορούσε να ικανοποιηθεί με ένα χαμηλότερο γενικό ηθικό πρότυπο και ευτυχία, εφόσον αντιπροσωπεύει το μέγιστο καλό δυνατό τότε.
Διαφορές με άλλες δεοντολογικές προσεγγίσεις
Όπως αναφέρθηκε, αυτά τα δύο τελεολογικά ηθικά συστήματα διαφέρουν θεμελιωδώς από τους αντιληπτικούς τους στόχους και στόχους. Ωστόσο, και οι δύο μοιράζονται μια πρωταρχική ανησυχία για το πώς οι ηθικές επιλογές μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας και τη ζωή των άλλων. Επομένως, οι αποφάσεις δικαιολογούνται βάσει παραγόντων κάπως εκτός του συγκεκριμένου τρόπου δράσης. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με άλλα ηθικά συστήματα, όπως η δεοντολογική ηθική του Immanuel Kant, όπου η ανησυχία είναι με τη δικαιοσύνη ή την ακαταλληλότητα της ίδιας της δράσης. Στη δεοντολογική ηθική, αν η δολοφονία είναι αποφασισμένη να είναι λάθος με βάση τη λογική, τότε δεν μπορεί ποτέ να δικαιολογηθεί, έστω και αν είναι για την υπεράσπιση της ζωής κάποιου άλλου. Επομένως, η τελεολογική ηθική μπορεί να ειπωθεί ότι είναι πιο ευέλικτη στην προσέγγισή της στην ηθική απ 'ό, τι στην αυστηρή ηθική με βάση τον κανόνα, όπως η δεοντολογική ηθική.
