Μια πολυμερής εμπορική συμφωνία περιλαμβάνει τρεις ή περισσότερες χώρες που επιθυμούν να ρυθμίσουν τις συναλλαγές μεταξύ των εθνών χωρίς διακρίσεις. Συνήθως αποσκοπούν στη μείωση των εμπορικών φραγμών μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών και, ως εκ τούτου, στην αύξηση του βαθμού οικονομικής ολοκλήρωσης μεταξύ των συμμετεχόντων. Οι πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες θεωρούνται ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελευθέρωσης του εμπορίου σε μια αλληλεξαρτώμενη παγκόσμια οικονομία.
Προέλευση
Αν και το πολυμερές εμπόριο υπήρχε νωρίτερα, μόνο μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο τα έθνη αναγνώρισαν την ανάγκη για ένα σύνολο κανόνων με στόχο την εξασφάλιση πρόσβασης στην αγορά για τις μεταπολεμικές οικονομίες ανάκαμψης. Η πρώτη τέτοια ρύθμιση άρχισε το 1947 με τη μορφή της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT). Η ΓΣΔΕ αντικαταστάθηκε το 1995 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ο οποίος έχει περισσότερα από 150 μέλη. Οι συμφωνίες του ΠΟΕ καλύπτουν τα αγαθά, τις υπηρεσίες και την πνευματική ιδιοκτησία.
Περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες
Πρόσφατα, σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των περιφερειακών εμπορικών συμφωνιών με σχετικά μικρό αριθμό χωρών. Σε αντίθεση με ό, τι υποδηλώνει το όνομα, οι συμφωνίες αυτές μπορούν να συναφθούν μεταξύ χωρών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Παραδείγματα περιφερειακών εμπορικών συμφωνιών περιλαμβάνουν τη βορειοαμερικανική συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (NAFTA), η οποία έχει μειώσει σημαντικά τα εμπορικά εμπόδια για αγροτικά εμπορεύματα, μεταποιημένα αγαθά και υπηρεσίες στη Βόρεια Αμερική.
Πολυμερής εναντίον διμερούς
Οι εμπορικές συμφωνίες είναι είτε διμερείς, είτε δύο, είτε πολυμερείς. Ενώ ορισμένοι πιστεύουν ότι οι διμερείς συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της πολυμερούς ελεύθερου εμπορίου, άλλοι επισημαίνουν ότι οι διμερείς εμπορικές συμφωνίες δημιουργούν διακρίσεις και οδηγούν σε κατακερματισμό του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος και παρακμή του πολυμερούς ελεύθερου εμπορίου.
Πλεονεκτήματα
Πολλοί φιλελεύθεροι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των εθνών οδηγεί σε κερδοφόρα αποτελέσματα για όλους. Ο οικονομολόγος Ντέιβιντ Ρικάρντο δηλώνει ότι η ευημερία μεγιστοποιείται όταν κάθε χώρα ειδικεύεται στην παραγωγή αγαθών που χρησιμοποιούν κατά τον καλύτερο τρόπο τη γη, το εργατικό δυναμικό και το κεφάλαιο της χώρας, και στη συνέχεια εμπορεύεται το πλεόνασμα για αγαθά που παράγονται από άλλες χώρες.
Μειονεκτήματα
Το διεθνές εμπόριο λαμβάνει χώρα σε έναν κόσμο εθνικών κρατών, χωρίς μια παγκόσμια αρχή που μπορεί να υπαγορεύει και να επιβάλλει τους κανόνες. Επίσης, οι εμπορικές συμφωνίες δεν κάνουν ποτέ όλους ευτυχείς. Συμφωνίες που αυξάνουν την πρόσβαση στις αγορές κάθε χώρας-μέλους υποστηρίζονται από τομείς που εξάγουν τα προϊόντα τους αλλά αντιτίθενται σε τομείς που αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από τις εισαγωγές.
