Οι άνθρωποι επιλέγουν να τηρούν τα ηθικά πρότυπα. Δεν υπάρχουν καθορισμένα πρότυπα για τη δεοντολογία, αλλά υπάρχουν γενικά μοντέλα που προτείνονται και μερικές φορές ακολουθούνται από ανθρώπους και οργανισμούς. Ορισμένοι θεωρητικοί πρότειναν ηθικά μοντέλα λήψης αποφάσεων, τα οποία αποτελούν συστηματικές μεθόδους ανάλυσης που βοηθούν τους ανθρώπους να καταστήσουν σαφέστερες και πιο κατανοητές τις κρίσεις και να δικαιολογήσουν αυτές τις κρίσεις.
Νόμος
Αυτό που πολλοί άνθρωποι θεωρούν ανήθικο είναι συχνά ζήτημα γνώμης, αν και ορισμένα νομικά ζητήματα επηρεάζονται έντονα από το νομικό σύστημα. Τα αστικά νομικά συστήματα εμπνέονται από το ρωμαϊκό δίκαιο. Οι νόμοι βασίζονται στην έννοια ότι οι άνθρωποι πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες και ότι οι κυρώσεις για την παραβίαση αυτών των κανόνων εφαρμόζονται με συνέπεια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα από τα σημαντικότερα ηθικά πρότυπα για τον καθορισμό των νόμων είναι το Σύνταγμα, το οποίο περιέχει συγκεκριμένα δικαιώματα που υποσχέθηκαν οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να παραβιάσουν. Αυτό που οι άνθρωποι θεωρούν ανήθικο σε μια στιγμή τείνει να γίνει ένας νόμος στο μέλλον.
Διασταυρούμενα ηθικά μοντέλα
Οι άνθρωποι μπορούν να έχουν ατομικούς δεοντολογικούς κανόνες που ακολουθούν που τους αφορούν, συχνά αποτέλεσμα οικογενειακής επιρροής ή θρησκείας. Η κοινωνική δεοντολογία περιλαμβάνει τους νομικούς κανόνες, τα έθιμα και τα έθιμα. Η επαγγελματική ηθική περιλαμβάνει τόσο τις δράσεις που θεωρούνται βέλτιστες πρακτικές όσο και τις συγκεκριμένες αξίες του χώρου εργασίας, οι οποίες επηρεάζονται σημαντικά από τη διοίκηση και επηρεάζονται επίσης από τις σχέσεις στο χώρο εργασίας. Και τα τρία αυτά ηθικά μοντέλα τροφοδοτούν τον κώδικα δεοντολογίας του συνολικού οργανισμού.
Μοντέλο Laura Nash
Το μοντέλο Laura Nash χρησιμοποιεί 12 πρακτικά βήματα για την επίλυση των ηθικών διλημμάτων. Έχει τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν το πρόβλημα, να κατανοήσουν το πρόβλημα από τις προοπτικές των άλλων ανθρώπων, να προσδιορίσουν πώς προέκυψε η κατάσταση, να προσδιορίσουν ποιοι έχουν την πίστη τους, να διευκρινίσουν την πρόθεσή τους, να συγκρίνουν την πρόθεση με τα αποτελέσματα και να εξετάσουν ποιος θα πληγώσει από την απόφαση. Στη συνέχεια, ο Nash υποδεικνύει ότι ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων εξετάζει κατά πόσον άλλοι άνθρωποι θα μπορούσαν να συμβάλουν στην απόφαση. Ο υπεύθυνος για τη λήψη αποφάσεων πρέπει να εξετάσει εάν θα διατηρήσει τη θέση του για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων πρέπει να αναρωτηθεί εάν θα μπορούσε να συζητήσει την απόφαση μπροστά στην οικογένειά του, αφού ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων θα πρέπει να αντιμετωπίσει την οικογένειά του μετά από ανήθικη απόφαση. Θα πρέπει να εξετάσουν το συμβολικό δυναμικό της απόφασης και να εξετάσουν εάν διαφορετικές συνθήκες θα αλλάξουν τις προσδοκίες του υπεύθυνου για τη λήψη αποφάσεων.
Μοντέλο Rion
Το μοντέλο Rion έχει ανθρώπους να θέτουν πέντε ερωτήσεις. Γιατί η κατάσταση είναι ενοχλητική, χρειάζεται η απόφαση να λάβει πληροφορίες από οποιονδήποτε άλλον, είναι αυτό το πρόβλημά μου να λυθεί, είμαι αληθινός στον εαυτό μου και ποια είναι η γνώμη άλλων ανθρώπων; Το μοντέλο του Rion επικεντρώνεται περισσότερο σε αυτό που ο υπεύθυνος για τη λήψη αποφάσεων θα είναι ικανοποιημένος προσωπικά, αφήνοντας επίσης περιθώρια για τις απόψεις των άλλων.
Langenderfer και Rockness Model
Το μοντέλο Langenderfer και Rockness ακολουθεί επτά βήματα. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει να αναρωτηθούν ποιες είναι: τα γεγονότα, τα ηθικά ζητήματα, οι κανόνες, η εναλλακτική πορεία δράσης, η βέλτιστη πορεία δράσης, οι πιθανές συνέπειες και η τελική απόφαση. Αυτό το μοντέλο επιδιώκει να διασφαλίσει ότι ο υπεύθυνος για τη λήψη αποφάσεων θα εξετάσει όλα τα πιθανά προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από μια συγκεκριμένη απόφαση.
